Članak preuzet iz nedeljnika Pančevac, petak, 24 jul 2020., autor S. Trajković
Krenimo deduktivno, od opšteg ka posebnom: u Beogradu se odnedavno bije žestoka bitka za opstanak Košutnjaka, takozvanih pluća glavnog grada, nakon što je beogradki Sekretarijat za urbanizam i građevinske poslove stavio na javni uvid elaborat plana regulacije kompleksa „Avala filma“.
Investitor projekta je najavio izgradnju poslovno-stambenog kompleksa na oko 86 hektara zemljišta na Košutnjaku. O svemu ovome opširno su izveštavali mnogobrojni mediji.
Košutnjački slučaj
Iako investitor navodi da im je primarni cilj revitalizacija filmske industrije, te da ne samo da šumu neće dirnuti već da će posaditi tri puta više drveća u odnosu na zelene površine koje budu uklonili, građani nisu ubeđeni u to. Kako navode aktivisti organizacija koje se bore za zaštitu životne sredine, planom je predviđeno da se šumski prostor koji projekat zahvata s postojećih 34,7 hektara svede na čak deset puta manju površinu.
Od momenta obelodanjivanja elaborata brojni građani se protiv ovog projekta bore svim silama – pomenutom sekteratijatu je već podneto preko 7.000 prigovora, onlajn peticija „Inicijativa za odbranu Košutnjaka“ prikupila je skoro 70.000 potpisa, a održani su i protesti, a bilo je i onih što su izjavili da su spremni da „pluća grada“ i omiljeno izletište brane i svojim telima.
Kako ovaj projekat još nije dobio konačno odobrenje gradskih vlasti, ostaje da se vidi da li će zahtevi javnosti biti uslišeni.
Nove zgrade na Tesli?
Slična, teška pitanja postavljaju se i u Pančevu: kako naći pravu meru, balans između životnog komfora stanara, koji žele da im ispred odavno izgrađenih zgrada ili kuća budu travnjaci i drveće, i potrebe da se grade novi stambeni objekti? Da li zaštita životne sredine treba uvek da ima prednost u našem gradu ophrvanom ekološkim problemima?
Na drugo pitanje potvrdno je odgovorilo nekoliko stanovnika Tesle koji su došli u našu redakciju sa pričom da su 30 jula na javnom uvidu izmene i dopune plana detaljne regulacija stambenog bloka prema kojima bi trebalo da se izgrade četiri zgrade, kratka saobraćajnica, parking i trafostanica na potezu iza četvorospratnice preko puta tržnog centra „Big“, u ulici Miloša Obrenovića. Prema njihovim rečima, građani se okupljaju po zgradama u pokušaju da odbrane svoj mir i zelenilo, pošto se sada tu nalaze travnjaci, drveće i dečija igrališta. Po ulazima zgrada, postavljeni su pozivi komšijama i komšinicama da stupe u akciju, a potpisuje ih Inicijativa za očuvanje naselja Tesla.
Primedbe se odnose na to da će nove zgrade stanarima smanjiti pogled i osvetljenje, jer će se graditi preko puta postojećih, da će se saobraćaj iz tržnog centra slivati kroz naselje pošto će nova saobraćajnica povezati ulice Stefana Stratimirovića i Jovana Ristića, kao i da će deo igrališta i zelenih površina biti oduzet. Teslaši se brinu da će platani u ulici Miloša Obrenovića biti posečeni i zamenjeni manjim rastinjem kako bi se proširili parkinzi, što će povećati zagađenje naselja.
Inicijativa najavljuje potpisivanje peticije protiv predloženog plana, kjako bi se prema njihovim rečima sprečilo dalje urušavanje naselja. Pozivaju se građani da samostalno podnosu primede iste sadržine Gradskoj upravi. Predstavljanje plana je održano, a prema slovu lokalnih propisa, sve primedbe koje pristignu na javnoj sednici razmatraće gradska Komisija za planove. Na njoj mogu učestovvati svi što su podneli primedbe, kako bi ih branili pred urbanistima.
Stambeni blok
Propisi i zakoni o zaštiti životne sredine su eksplicitni: sve što narušava ekološki balans nije prihvatljivo, uključujući i urbane životne prostore. Ipak, pozitivni pravni akti koji se bave urbanizmom dozvoljavaju gradnju čak i u već izgrađenim naseljima, u zonama stanovanja, na mestima gde se u tom trenutku nalaze zelene površine, ali pod uslovom da se stvore nove, pri čemu mora da se promeni konkretan detaljni urbanistički plan, koji mora da se uskladi s generalnim urbanističkim planom grada.
Naravno, to moraju da izglasaju odbornici Skupštine grada, a pošto je plan na javnoj raspravi, logično je zaključiti da su izmene već usvojene.
Zakon o planiranju i izgradnji, koji važi na teritoriji cele države, u članu 20v jasno opisuje šta podrazumeva termin „stambeni blok“.
„Stambeni blok jeste zaokružena prostorna celina u građevinskom području naseljenog mesta, pravilnog geometrijskog oblika sa pretežnom stambenom namenom (po pravilu višeporodično stanovanje), oivičen je javnim saobraćajnim površinama, a unutar bloka se formiraju interne saobraćanice, kolsko-pešačke staze, slobodne i zelene površine u javnom korišćenju. Prema načinu građenja stambeni blokovi mogu biti ivično i slobodno građeni, odnosno otvoreni, poluotvoreni i zatvoreni… Zatvoreni stambeni blok čine objekti izgrađeni u neprekinutom nizu sa svih strana bloka. Kondominijum jeste posebna vrsta i oblik organizovanja u zatvorenom stambenom bloku, sa zajedničkim sadržajima u objektima i na građevinskom zemljištu (park, igralište za decu i dr.) koji su u zajedničkoj svojini svih vlasnika posebnih delova u objektima izgrađenim u tom kompleksu.
Interne saobraćajnice podrazumevaju i izgradnju novih parking mesta, pa svaki investitor, ukoliko se parkinzi za nove stanare ne nalaze ispod zgrada, mora da dobije i saglasnost da ih napravi oko stambenih objekata. Sve to umanjuje prostor za zelene površine.
Kako bi sve to bilo „pomirneno“ na konkretnoj lokaciji na Tesli, može se videti i u delu plana koji objavljujemo kao ilustraciju. A da li će biti, ostaje da vidimo.
